Niestabilność barku – czym jest, co ją wywołuje, jak ją leczyć

Przez niestabilność barku (niestabilność stawu barkowego) rozumiemy niezdolność do utrzymania głowy kości ramiennej w panewce stawu podczas ruchu.  Niestabilność barku wywołana jest najczęściej poprzez urazy mechaniczne będące rezultatem nieszczęśliwych wypadków (bardzo często tego typu kontuzji doświadczają narciarze). 

Obręcz barkowa to struktura kostna połączona za pomocą stawów stanowiąca podparcie dla mięśni kończyn górnych. Składa się z następujących elementów: staw ramienny (jest on najbardziej ruchomym stawem w ludzkim ciele), staw barkowo – obojczykowy, staw mostkowo – obojczykowy, staw łopatkowo – piersiowy, staw podbarkowy (przestrzeń podbarkowa) oraz tkanki miękkie.   

Najczęstszym urazem mechanicznym jest zwichnięcie stawu ramiennego. Na jego skutek następuje zerwanie torebki stawowej i przemieszczanie się (wypchnięcie) głowy kości ramiennej. Innym dość powszechnym schorzeniem jest tzw. uszkodzenie Bankarta (uraz typu SLAP), który stanowi naruszenie struktury obrąbka stawowego w miejscu połączenia ze ściegiem głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia. Uraz tego typu pojawia się przy dyscyplinach sportowych wymagających rzutów bądź uderzeń ponad głowę współzawodników. I wreszcie trzecim dość częstym urazem mechanicznym jest tzw. uszkodzenie Hilla Sachsa, czyli złamanie tylno-bocznej powierzchni stawowej głowy kości ramiennej. 

Do niestabilności barku mogą również prowadzić mechanizmy przewlekłe będące rezultatem mikrourazów bądź tez nieprawidłowej postawy ciała. Co ciekawe czynniki genetyczne również odgrywają tutaj swoją rolę. Mogą przyczyniać się do powstania tzw. wiotkości stawowej, objawiająca się zwiększoną ruchomością w stawie przy braku dolegliwości bólowych. Warto przy tym zaznaczyć, że niektórzy pacjenci mogą mieć naturalnie luźne stawy w całym ciele, co nazywamy tzw. zespołem hipermobilności. 

Głównym objawem niestabilności barku jest silny ból podczas poruszania ręką. Pacjent poza obrzękiem ma poczucie pewnego poluzowania w stawie i odczuwa silne obawy przed wykonaniem niektórych ruchów. Staw może wówczas trzeszczeć lub też przeskakiwać z charakterystycznym “kliknięciem”.  Niepokojącym sygnałem stanowią również nawracające zwichnięcia. 

Leczenie niestabilności Stawu Barkowego

Leczenie niestabilności stawu barkowego uzależnione jest przede wszystkim od poziomu zaawansowania tej niestabilności. Początkowo, celem diagnozy, przeprowadzane jest badanie fizykalne, które ma za zadanie ocenić niestabilność stawu ramiennego. Pacjent jest proszony o wykonanie pewnych ruchów lub czynności. Przy wywiadzie medycznym konieczne będą  również badania obrazowe tj. RTG pokazujący wszelkie uszkodzenia kości budujących staw ramienny oraz rezonans magnetyczny, który służy do lepszego zobrazowania tkanek miękkich. 

Zasadniczo możemy wyróżnić dwie kategorie sposobów leczenia niestabilności barku. Pierwsza obejmuje wszelkie zabiegi nieoperacyjne. Są one zalecane przy leczeniu o niestabilności barku o podłożu nieurazowym (przykładowo wspomniana wcześniej wiotkość stawowa). Leczenie następuje przede wszystkim poprzez specjalistyczne ćwiczenia pod okiem wykwalifikowanego terapeuty. Pomocne mogą również okazać się niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz takie zabiegi jak masaże lecznicze, ultradźwięki czy też krioterapia. 

Leczenie uszkodzeń barku bardziej zaawansowane w przypadku poważnych urazów mechanicznych następuje poprzez podjęcie fizjoterapii oraz wykonanie artroskopii stawów mającej na celu rekonstrukcje obrąbka stawowego.  Artroskopia nie jest zabiegiem inwazyjnym i wykonuje się ją przy pomocy miniaturowych narzędzi i niewielkiej kamery wprowadzanej przez nacięcia w skórze. Nieodłącznym elementem takiego leczenia jest oczywiście późniejsza rehabilitacja.  Do jej metod zalicza się: terapie manualna, kinezyterapię oraz fizykoterapię. 

Bez względu na rodzaj podjętego leczenia konieczne jest na początku ograniczenie aktywności fizycznej zgodnie ze wskazówkami lekarza – specjalisty, najlepiej od razu lekarza ortopedy.